Nepnieuws is uitgegroeid tot een ernstige bedreiging voor onze democratie, journalistiek en maatschappelijke samenhang. Je kunt nu tot € 55.000 subsidie aanvragen voor urgente projecten die desinformatie bestrijden via factchecking. Deze regeling richt zich op onafhankelijke media, NGO’s, universiteiten, publieke omroepen en onderzoeksinstellingen in de EU, EFTA en het VK. Een unieke kans voor organisaties die een directe bijdrage willen leveren aan het versterken van betrouwbare, onafhankelijke informatievoorziening in Europa.
De explosieve groei van nepnieuws: hoe komt dat?
Desinformatie verspreidt zich sneller dan ooit, mede door algoritmes, sociale media en polarisatie. Wat vroeger de marge van het internet was, is nu doorgedrongen tot het hart van het publieke debat. De oorzaken:
- Technologie
Socialmediaplatforms verspreiden geruchten sneller dan feiten. - Politiek & ideologie
Buitenlandse invloeden, trollenlegers en binnenlandse actiegroepen gebruiken nepnieuws als wapen. - Mediaklimaat
Door bezuinigingen en tijdsdruk kunnen redacties minder aan feitencheck doen.
De gevolgen? Verminderend vertrouwen in de journalistiek, politieke instabiliteit, en zelfs risico’s voor de volksgezondheid – denk aan antivax-campagnes of nepnieuws rond verkiezingen.
Wat werkt wel: onafhankelijke factchecking
Gelukkig zijn er in Europa talloze kleine, onafhankelijke factcheckorganisaties, onderzoekscollectieven, universiteiten en publieke media die zich dagelijks inzetten voor waarheidsvinding. Hun grootste uitdaging? Capaciteit.
De subsidie waar dit artikel over gaat, helpt juist deze partijen om:
- Sneller en vaker te factchecken
- Samen te werken met andere Europese media
- Nieuwe technologieën en methodieken toe te passen
- Bewustwordingscampagnes op te zetten
Deze regeling ondersteunt projecten met directe impact – van verkiezingscampagnes tot crisissituaties zoals pandemieën of desinformatie over migratie.
Wie kan subsidie aanvragen?
De regeling richt zich specifiek op juridische entiteiten gevestigd in de EU, EFTA of het VK.
De doelgroep is breed, maar gericht:
- Kleine onafhankelijke nieuwsmedia en factcheckorganisaties (≤ 50 medewerkers, omzet/balans ≤ € 10 miljoen)
- Universiteiten, onderzoeksinstellingen en onderwijsorganisaties
- Niet-gouvernementele organisaties (NGO’s)
- Non-profitorganisaties, waaronder publieke radio- en televisiemedia
- Consortia van bovenstaande partijen
Een consortium mag ook commerciële media bevatten, mits er minimaal één non-profit of onderzoeksinstelling deel van uitmaakt.
Wat wordt er gesubsidieerd?
Je kunt maximaal € 55.000 subsidie per project aanvragen voor een projectduur van maximaal 6 maanden. Projecten moeten urgent zijn en bijdragen aan het verbeteren van snelheid, diepgang en dekking van factchecking.
Voorbeelden van subsidiabele projecten:
- Snelle factcheck-campagnes rond verkiezingen of maatschappelijke onrust
- Internationale samenwerking tussen Europese factcheckers
- Projecten met Oekraïense media als onderaannemer
- Gebruik van AI en digitale tools voor desinformatie-detectie
- Publicaties en outreach-campagnes
Vergeet niet: Oekraïense media kunnen meedoen, maar alleen als onderaannemer zonder directe financiering.
Praktisch: hoe vraag je deze subsidie aan?
Een aanvraag verloopt online. Dat werkt als volgt:
Stappenplan voor een goede aanvraag
- Ga naar de regeling, en lees deze goed door
- Verzamel de benodigde bijlagen:
- Statuten, registratiedocumenten (bijvoorbeeld inschrijving kvk)
- Financiële jaarverslagen (indien van toepassing)
- Activiteitenverslagen of projectportfolio
- Verklaring toekomstige aanstelling factcheckers (indien van toepassing)
- Vul het online aanvraagformulier volledig in
- Controleer alles en dien in vóór 30 juni 2025, 11:59 uur (CET)
Veelgemaakte fouten bij aanvragen
- Niet alle documenten bijvoegen (géén beoordeling zonder complete aanvraag)
- Geen bindende verklaring voor aan te stellen factcheckers
- Formulier niet volledig of correct ingevuld
- Subsidiebedrag overschrijden
Onze tip: hoe verhoog je je slaagkans?
- Benoem heldere outputdoelen: aantal factchecks, bereik, impact
- Voeg een evaluatieplan toe (externe toetsing = bonus)
- Werk samen met andere partijen: media, onderwijs, tech
- Richt je op urgente thema’s: verkiezingen, klimaat, volksgezondheid
- Wees concreet: tijdlijn, verantwoordelijkheden, begroting
Meer dan geld
In een tijd waarin feiten onder vuur liggen, is investeren in onafhankelijke journalistiek geen luxe maar noodzaak. Deze subsidie is een krachtige impuls voor organisaties die met feiten het verschil willen maken.
Ben jij actief op het snijvlak van media, onderwijs of onderzoek? Of werk je bij een kleine onafhankelijke nieuwsorganisatie of NGO die zich inzet voor waarheidsvinding?
