Wil je een specifiek doel ondersteunen, maar heb je geen zin in de bijbehorende rompslomp van een eigen stichting? Grote fondsen bieden donateurs vaak de mogelijkheid om onder hun vlag een fonds op naam op te richten. Jij bepaalt waar het geld naartoe gaat, zij nemen je het werk uit handen. Marceline Loudon van het Cultuurfonds vertelt over de mogelijkheden en waar je op moet letten.
Tekst: Rinske Bijl
Met 450 fondsen op naam is het Cultuurfonds in Nederland de grootste op dit gebied. Sinds de jaren 80 maakt het fonds al gebruik van deze vorm, vertelt adviseur mecenaat Marceline Loudon (55). ‘Voor particulieren is het een mooie manier om hun geld gericht in te zetten. Zij schenken het aan ons, in de wetenschap dat het besteed wordt aan de door henzelf gekozen thema’s of doelen.’ Die thema’s kunnen heel breed zijn, zoals bij het A.H.T. Fonds, dat zich richt op klassieke muziek. Maar ook meer toegespitst, zoals bij het Ammerlaan-Beuken Fonds voor pas afgestudeerde natuurkundigen die onderzoek willen doen in het buitenland.
Het precieze thema voor een fonds op naam wordt in nauw overleg met het Cultuurfonds vastgesteld. ‘Wij letten er scherp op dat de doelstelling bruikbaar is. Een te nauwe doelstelling kan er voor zorgen dat het geld niet besteed kan worden. Het is dan zo specifiek dat er niet genoeg aanvragen voor binnen komen.’
Ontzorgen
De aanvragen lopen altijd via het Cultuurfonds, het is niet mogelijk om rechtstreeks een aanvraag bij een fonds op naam te doen. Het Cultuurfonds werkt met adviescommissies waarin specialisten op hun eigen werkveld adviseren over de aanvragen. Wie een fonds op naam instelt, heeft zelf geen invloed meer op de toekenning van bijdragen. ‘Dat heeft met de fiscale regels te maken,’ legt Loudon uit, ‘anders kan je namelijk niet van de fiscale voordelen gebruik maken. Het geld is niet meer van jou: je hebt het aan het Cultuurfonds geschonken. Wij beheren het voor je, maar het is niet zo dat je na een paar jaar terug kan vragen wat er nog over is.’
Daar staat tegenover dat het Cultuurfonds de schenker alle zorgen uit handen neemt: je hoeft geen aanvragen te beoordelen, je hoeft niks financieel en administratief af te handelen. Als grote partij is het Cultuurfonds ook veel zichtbaarder en heeft het een groter bereik. ‘Mensen onderschatten wel eens hoe lastig het voor een onbekend fonds kan zijn om passende projecten te kunnen bereiken.’
Contact met ontvangers
De meeste fondsen op naam worden ingesteld door particulieren. ‘Dat zijn vaak mensen zonder kinderen, die iets bij willen dragen aan de maatschappij.’ Maar ook bedrijven, stichtingen en vriendengroepen kunnen een fonds op naam inrichten. De aanleiding kan bijvoorbeeld een verjaardag of jubileum zijn, maar ook het overlijden van een familielid. Zo richtten schrijfster Anna Enquist en haar man het Margit Widlund fonds op, genoemd naar hun overleden dochter.
Loudon maakt ook wel eens mee dat mensen met hun testament bezig zijn, en er dan achter komen dat ze ook bij leven al een fonds op naam in kunnen stellen. ‘Dat vinden ze dan een veel leuker idee, want dan kunnen ze ook echt nog zien en meemaken wat er met hun geld gebeurt. Bij beurzen voor talentontwikkeling bijvoorbeeld, is er vaak onderling contact met de jonge mensen die de beurs hebben gekregen.’
Maar ze spreekt ook vijftigers, die het nu vast in hun testament willen zetten. ‘Dan moet je er goed opletten dat het thema ook over veertig jaar nog bruikbaar kan zijn. En kan je dus beter voor een breed en abstract thema kiezen.’ Overigens is opname in een testament nog geen schenking, iemand kan een paar jaar later dus besluiten het geld toch anders te bestemmen.
Ook anoniem
Voor een fonds op naam bij het Cultuurfonds geldt een minimumbedrag van 50.000 euro. Dat mag in een keer geschonken worden, of over een aantal jaar. ‘Bij kleinere bedragen is het handiger om aan te sluiten bij een bestaand fonds op naam’, vertelt Loudon. ‘Hoe groter een fonds, hoe meer maatwerk mogelijk is. We houden onze schenkers in ieder geval op de hoogte houden van de bestedingen. Iedereen krijgt in minimaal een keer per jaar een verslag daarvan.’
Anders dan de naam suggereert, kan een fonds op naam overigens ook anoniem ingesteld worden. ‘De naam van het fonds hoeft helemaal niet de naam van de oprichter te zijn. Denk maar aan het Madelief Fonds of het Waterlelie Fonds.’
Opluchting
Als adviseur neemt Marceline Loudon uitgebreid de tijd voor mensen die een fonds op naam overwegen. ‘Het is niet een kwestie van vandaag of morgen. Ik luister altijd goed wat iemand nou echt wil. Waar ligt hun betrokkenheid en wat zijn hun drijfveren? En ik zorg dat de verwachtingen duidelijk zijn, dat mensen snappen dat ze het geld definitief weggeven.’ Als het dan eenmaal geregeld is, merkt Loudon dat mensen vaak blij en opgelucht zijn. 'Het geeft veel voldoening om bij te kunnen dragen aan onderwerpen die je aan het hart gaan. En als het over een testament gaat, vinden mensen het toch een grote hobbel om te nemen. Als we er dan uit gekomen zijn en alles is geregeld, zeggen mensen vaak: hadden we dit maar eerder gedaan.’
Deze informatie bekijken?
Begin direct met het realiseren van jouw ambities. We helpen je met het vinden en aanvragen van financiële middelen voor je organisatie of project!
- Eenvoudige navigatie: Vind moeiteloos je weg door meer dan 4000 regelingen met ons intuïtieve platform.
- Real-time alerts: Mis nooit meer een kans met onze gepersonaliseerde meldingen.
- Effectief beheer: Houd subsidies en fondsen overzichtelijk bij met je eigen dashboard.
Word nu lid
Je bent al lid voor slechts € 49,- per maand!