Bedrijfsmecenaat

Cultuurfondsen op Naam

‘Cultuur is een ongelooflijk belangrijke drager van begrip, uitwisseling en inspiratie. Het is veel belangrijker dan de manier waarop het nu wordt behandeld.’ Bij de stimulering van cultuur en het behouden van natuur, werkt het Prins Bernhard Cultuurfonds met CultuurFondsen op Naam.

Na particulieren en vermogensfondsen wordt er nu ook een beroep gedaan op bedrijven.

De ondernemer bepaalt in overleg met het Prins Bernhard Cultuurfonds de doelstelling en reikwijdte van zijn fonds. Hierbij vormen zaken als merk, imago, bedrijfscultuur, personeel, werkzaamheden of vestigingsplaats een belangrijke leidraad. ‘Het mecenaat moet weer herijkt worden. Ik denk dat bedrijven baat hebben bij een begripvolle en goed functionerende maatschappij. Cultuur is niet de eerste levensbehoefte, maar het zit wel ergens bovenin de piramide van Maslow.’

Van het behoud van oude Kerken in Oost- Groningen tot het realiseren van beurzen voor een wetenschappelijke studie in het buitenland, de mogelijkheden zijn groot. ‘Ieder bedrijf is anders, het is echt maatwerk. Er wordt gebruik gemaakt van de bestaande infrastructuur bij het Cultuurfonds en die richten we elke keer
op een unieke manier in.’

Belangeloos schenken door bedrijven

Tummers hoopt dat cultuursponsoring blijft groeien, maar dat ook het bedrijfsmecenaat meer aan belang zal winnen. Dat het idee ontstaat dat we als maatschappij moeten zorgen voor kunst en cultuur en dat ook ondernemers meer belangeloos schenken.

‘Bij cultuursponsoring draait het om het ondersteunen van een culturele instelling, maar relatiemarketing, netwerken en het eigenbelang van de onderneming staat hierbij toch voorop.’ Belangeloos schenken door bijvoorbeeld een bepaald percentage per jaar van de omzet af te romen en in een fonds terecht te laten komen, gebeurt al door een aantal bedrijven. ‘De Rabobank doet niet anders, zij het via hun eigen Rabobank foundation’

Bedrijsmecenaat moeizaam op gang

Voor bedrijven die niet over deze tijd of capaciteiten bezitten kan het Prins Bernhard Cultuurfonds zaken oppakken. Hiermee doelt Tummers voornamelijk op de ‘tussengroep’, bedrijven met 50 tot 250 werknemers die nog geen specifiek beleid hebben opgesteld maar wel iets met cultuurondersteuning willen. ‘Daar past het uitstekend bij want wij treden op als partner voor het mecenaat.

Dat kan zo breed en zo smal als een bedrijf het wenst. We kunnen het helemaal uit handen nemen, maar we kunnen dit ook gedeeltelijk doen.’ Waarom het bedrijfsmecenaat nog moeizaam opgang komt, kan Tummers verklaren.

‘Een bedrijf wil toch altijd wel een beetje aan de touwtjes trekken. Bovendien is er bij veel bedrijven nog grote onbekendheid met het onderwerp.’ Dit stemt hem echter niet minder optimistisch over de mogelijkheden van het CultuurFonds op Naam voor bedrijven. ‘Het biedt mogelijkheden om creatief te zijn. Bovendien zijn er andere mogelijkheden voor tegenprestaties dan bij het ondersteunen van de bouw van een ziekenhuis in Afghanistan bijvoorbeeld. Dat is ongetwijfeld heel belangrijk, maar daar ga je echt niet heen met je bedrijf en je relaties.’

Voordelen bedrijfsmecenaat voor het bedrijf

Het CultuurFonds op Naam draagt de naam van het bedrijf, biedt verschillende publiciteitsmogelijkheden, geeft fiscaal voordeel en versterkt het imago. Bovendien verhoogt het de betrokkenheid van de medewerkers en de waardering van relaties. Ook kan het fonds de identiteit van het bedrijf of de binding met de regio versterken. ‘Internationaal opererende bedrijven stralen iets echt Nederlands uit als ze zich met de cultuur van eigen bodem verbinden.

Of stel dat een buitenlands bedrijf iets in Nederland gaat doen en zijn werknemers bewust wil maken over de cultuur waar ze in zijn geland. Wat is er dan mooier dan te laten zien aan welke projecten zij een bijdrage leveren?’

Het Ahrend Fonds

Het eerste CultuurFonds op Bedrijfsnaam is opgericht in 1997. Ahrend heeft toen eenmalig een bedrag geschonken naar aanleiding van het 100 jarig bestaan van de Koninklijke Ahrend NV. Het doel van het Ahrend Fonds is het ondersteunen van bijzondere projecten op het gebied van industriële vormgeving en architectuur, en het verlenen van beurzen aan jonge beeldend kunstenaars, architecten en vormgevers.

‘Een fonds op naam is voor ons de ideale manier voor het kanaliseren van de vele verzoeken om steun die Ahrend wekelijks ontvangt. We leveren zo een maatschappelijke bijdrage aan de stimulering van nieuwe ontwikkelingen, een investering in de toekomst van design en daarmee indirect in de toekomst van Ahrend zelf’, aldus Jacq de Bruin, algemeen directeur van Ahrend.

Het veranderde beleid

‘We proberen krampachtig te doen alsof er niks aan de hand is, maar er is heel veel aan de hand.’ Waar culturele instellingen, fondsen en de overheid elkaar volgens Tummers vooral kunnen helpen, is door duidelijk te maken wat ieder zijn rol is.

Elke partij dient te verantwoorden waar ze voor zijn, wat ze willen doen en voor wie ze dat doen.

Het terugtreden van de overheid betekent niet dat de vier landelijke cultuurfondsen en de vermogensfondsen hun rol zullen overnemen. Het bieden van structurele steun is nadrukkelijk niet de taak van fondsen, deze kunnen zich namelijk niet garant stellen voor de exploitatie van culturele instellingen.

Andere financiering van culturele instellingen

‘De overheid moet heel duidelijk aangeven hoe ze haar geld gaat besteden, wat ze verlangt van de sector en waar haar prioriteiten liggen. De taak van fondsen is bijvoorbeeld om te helpen bij het ontwikkelen van nieuwe initiatieven en het stimuleren van jong talent.’

Omdat de verdeling van de taart er anders uit gaat zien, zullen culturele instellingen hun financiering er anders uit moeten laten zien. ‘Er breekt een andere periode aan waarin culturele instellingen zich meer moeten bezighouden met de rol die ze vervullen in het maatschappelijk veld.

Publiek wordt belangrijker zonder dat je puur gaat produceren voor publiek. Daar is kunst ook kunst voor, om dat soms ook helemaal niet te doen. Die ruimte moet er zijn en vooral blijven en daar zijn de fondsen voor.’

De rol van het Prins Bernhard Cultuurfonds is al jaren hetzelfde en nu belangrijker als ooit. ‘We geven geld aan mooie, bijzondere, risicovolle projecten of individuen die iets willen doen wat er anders niet zou zijn geweest. Dit zullen we continueren omdat het belangrijker is dan ooit.’

Het Prins Bernhard Cultuurfonds

Het Prins Bernhard Cultuurfonds werd tijdens de oorlog opgericht door vier Nederlanders in Londen. Het doel was om geld in te zamelen voor oorlogsmaterieel dat nodig was om Nederland te bevrijden. Na de oorlog richtte het fonds zich op de wederopbouw van het Nederlandse cultuurerfgoed.

In de begintijd lag het accent op kleinschalige bijdragen aan het culturele verenigingsleven, zoals kleding en instrumenten voor fanfares. Inmiddels uitgegroeid tot hét cultuurfonds en jaarlijkse ondersteuning aan duizenden uiteenlopende doelen die gerelateerd zijn aan cultuur.